Na świecie wśród nas są osoby Głuche, mające zupełnie inny sposób komunikacji i odrębną Kulturę. Dostęp do codziennych informacji stanowi dużą barierę. Jednak mocniejszym jest poczucie wyobcowania ze względu na brak normalnego kontaktu z ludźmi słyszącymi. Niewiele osób słyszących potrafi porozumiewać się w języku migowym, co dodatkowo zamyka głuchych w bardzo wąskim kręgu.
Międzynarodowy Dzień Głuchego jest obchodzony od 1958 roku i jest organizowany corocznie, zawsze w ostatnią niedzielę września. “Dzień” został jednak wkrótce rozszerzony na “tydzień”. We wrześniu w 1951 roku Światowy Kongres Federacji Głuchych WFD świętowało Międzynarodowy Tydzień i Dzień Głuchych i zostało upamiętnieniem tego historycznego wydarzenia. Celem obchodu jest przyciągnięcie uwagi władz, polityków, mediów i społeczności na osiągnięcia i problemy osób niesłyszących, z jakimi na co dzień się borykają. Chcą się zjednoczyć i pokazać jedność Głuchych z resztą świata. Dlatego dziś wszystkie szkoły dla Głuchych i Słabosłyszących, Ośrodki, PZG i inne instytucje organizują integracyjną imprezę, akcję, marsze, kampanię, spotkania, poświęcone promowaniu praw ludzi niesłyszących, promocji Kultury Głuchych i Polskiego Języka Migowego.
W mediach jest taka akcja: “Polska zamienia się w słuch”. Organizatorzy chcą, aby głusi poczuli się najważniejsi. Wyjątkowo w tym dniu w serwisach informacyjnych (Teleexpress, Panorama, TVP Info, Sportowa Niedziela) pojawiają się tłumacze języka migowego, a w niektórych jest zamiana miejsc tłumacza języka migowego i prowadzącego program, czyli prowadzący znajduje się na rogu ekranu, a tłumacz zajmuje jego miejsce. W innych programach telewizyjnych lub w internecie są napisy w języku migowym lub tłumacz języka migowego. Niektóre kina wyświetlają filmy z napisami. Wielu vlogerów w Polsce publikują filmy tłumaczone na język migowy.
Pytałam osoby słabosłyszące i Głuche, co chcieliby zmienić na lepsze życie osób niesłyszących. Oto ich wypowiedzi:
- “Przede wszystkim podejścia bardziej prospołecznego i większego zaufania do obywateli a także szerzenia szacunku i akceptacji i postaw antydykryminacyjnych i żebym mogła czuć, że Państwo jest moim sprzymierzeńcem i mnie wspiera”. Agnieszka Kołodziejczak
- “Międzynarodowy Dzień Głuchego to najważniejsze wydarzenie wśród osób z wadą słuchu. Zaszczytnym celem jest zwrócenie uwagi głównie opinii publicznej, władz czy polityków, a także „czwartej władzy”- czyli mediów na problemy osób niesłyszących i słabosłyszących na całym świecie. Na przestrzeni lat zauważamy, że rośnie tendencja, które cały czas walczymy o prawa dostosowane do potrzeb osób niesłyszących i słabosłyszących. Mamy ustawę o języku migowym i innych środkach komunikowania się, ale to wciąż za mało. Od wielu lat Głusi spotykają się z dyskryminacją i czują, że są spychani na margines społeczeństwa. Szczytowym problemem u nas w Polsce jest przede wszystkim mała dostępność. A to jest główny wątek. Dlaczego? Bo przecież wśród osób niesłyszących i słabosłyszących pojawia się bariera komunikacyjna i stąd wynika, że mamy wiele ograniczeń w danym społeczeństwie. Brakuje wiele profesjonalnych tłumaczy języka migowego w całej Polsce. Mimo, że każde województwo prowadzi rejestr tłumaczy, ale dużym błędem, że nie wymaga ważnych certyfikacji, co w praktyce wiele osób nie mają styczności na co dzień z osobami niesłyszącymi, które powoduje powierzchowna komunikacja społeczna. Bardzo utrudniona jest dostęp do lekarzy (brak możliwości umówienia się na wizytę inaczej niż w kontakcie bezpośrednim lub przez telefon). W każdej instytucji powinien być stały tłumacz języka migowego, w którym będzie miał możliwość, aby pomóc osobom niesłyszących w załatwieniu różnych spraw. Bolesnym punktem jest utrudniony dostęp do usług służb ratowniczych , gdzie brakuje ogólnopolskiego numeru alarmowego sms. Napisy wciąż jest mało, zwłaszcza na wielu kanałach informacyjnych brakuje, bo przecież dostęp do informacji jest niezwykle ważne, gdzie osoby z wadą słuchu mieliby szerokie tematy o sytuacjach politycznych czy problemach społecznych. Jeśli chodzi o edukację, to przytoczę sprawę, że w wielu w szkołach jest niska znajomość języka migowego (PJM) wśród kadry nauczające, również brak świadomości, że język migowy jest językiem odrębnym od języka polskiego. W uczelniach wyższych zwłaszcza państwowych powinni zatrudniać stałego tłumacza języka migowego i taka osoba byłaby traktowana jako pracownik uczelni, która będzie gwarancją zapewnienia dla studentom. Kolejną kwestią jest niskie refundacje do aparatów słuchowych są, a powinno być zwiększone, gdyż przecież implanty ślimakowe są refundowane w 100%- to jest powód do zniesławienia, że przecież aparaty słuchowe kosztują mniej, a implanty jest wart jak samochód z nowego salonu. Nie będę wymieniać mnóstwo szczegółów z jakimi problemami mamy, bo to bardzo duży obszar. Ale za to uwzględniłam najważniejsze fakty, które należałoby się skupić na tych zadaniach. Cały czas walczymy, cały czas musimy uświadamiać im ludziom z jakimi przeszkodami na co dzień i wspólnie znaleźć dobre rozwiązanie, aby jakość była lepsza i większa dostępność. Jak to się mówi „człowiek przez całe życie się uczy” – wierzę , że zmiany z kolejnymi latami będą coraz lepsze i musimy walczyć do samego końca. Nigdy się nie poddamy. Nigdy.” Agnieszka Brylska
Dobrym rozwiązaniem jest, aby zmienić sytuację życie Głuchych w Polsce to:
- ustanowienie Polskiego Języka Migowego w Konstytucji RP jako ustawowego języka Głuchych,
- nauczyć Polskiego Języka Migowego,
- zwiększyć liczbę tłumaczy języka migowego,
- w instytucjach (policja, urząd, bank, szpital…) łatwy dostęp do tłumaczy języka migowego,
- zwiększyć dostęp do edukacji, np. wyższe uczelnie,
- w programach telewizyjnych lub serwisach informacyjnych powinni być tłumacze języka migowego lub napisy,
- na dworcach PKP, PKS informacje powinny być przekazywane w formie napisów,
- przetłumaczyć filmy polskie z napisami lub filmy z vlogerów,
- inne…
Mam nadzieję, że społeczność w Polsce, kampanie i akcje pobudzą wyobraźnię i będziemy na co dzień wspierać osoby Głuche. Zwiększymy szacunek do języka i Kultury Głuchych tak, by mogli na równych prawach ze słyszącymi uczestniczyć w codziennym życiu.
Ps. Zdjęcia wykonała Monika Miśków.